Kể từ trước Tết, Rose đã deactivate tài khoản Facebook 11 năm của mình vô thời hạn. Quyết định này đến từ việc Rose cảm thấy thất vọng trong các mối quan hệ được thiết lập trên mạng xã hội, cũng như những cảm xúc tiêu cực của bản thân khi phải đọc những (quá nhiều) tin tức không có giá trị cho sự phát triển của bản thân. Bài viết này sẽ tóm lược những ích lợi của việc không sử dụng Facebook
Rose nhấn mạnh là không sử dụng Facebook chứ không phải là mạng xã hội là vì Rose vẫn còn sử dụng Instagram để cập nhật xu hướng thời trang, tin tức mới cũng như thỉnh thoảng chia sẻ hình ảnh của bản thân tới những người quan tâm đến mình. Cùng với đó là Linkedin và Zalo cho việc cập nhật, liên hệ công việc, còn Quora để đọc và chiêm nghiệm. Chỉ có 4 kênh mạng xã hội được Rose sử dụng cho từng mục đích chuyên biệt nên quỹ thời gian tiết kiệm được để Rose tập trung vào những công việc khác trở nên dư dả hơn rất nhiều.
Sau hơn nửa năm không sử dụng Facebook, dưới đây là những lợi ích cụ thể và rõ ràng nhất mà Rose nhận được.
– Có thời gian để thiết lập và tập trung vào việc phát triển vào blog cá nhân So awkward, Rose này đây.
– Không còn thói quen check facebook quá thường xuyên như trước đây. Thay vào đó chỉ xem Instagram và Linkedin mỗi 4-5 lần 1 ngày. Thật sự hiệu quả vì Rose cảm thấy quãng thời gian bỏ ra cho social media mỗi ngày của hầu hết mọi người là vô cùng lãng phí. Thời gian tiết kiệm được là để Rose dành để đọc sách, để giải trí có lợi cho trí não, để chăm sóc bản thân mình hợp lý, để học hỏi thêm kỹ năng.
– Sự lãng phí đó là hoàn toàn có cơ sở, bởi chúng ta phải cập nhật những thông tin và tin tức mới từ những tổ chức hay cá nhân hoàn toàn không có lợi gì đối với việc phát triển của chúng ta. Chúng ta bị buộc phải để tâm đến những thành tựu, những vấn đề, những suy nghĩ của những người không thật sự thân thiết và cần phải dành thời gian lẫn tâm trí để vướng bận.
– Việc nhìn thấy những thành tựu của những người xung quanh sẽ phần nào tác động đến tâm thức của chúng ta: có thể là so sánh, có thể là đố kỵ, có thể là tích cực hay tiêu cực… Thật khó để chúng ta tự tin nói rằng chúng ta không thật sự quan tâm đến câu chuyện hay vấn đề của họ. Nhưng đó chỉ là một sự phủ nhận. Chúng ta nhìn thấy và chúng ta sẽ để tâm, một cách vô thức.
– Nhờ không sử dụng Facebook, Rose đã vượt qua được hành vi vô thức mà ai cũng mắc phải (tùy mức độ), đó là cố gắng để trưng bày những gì tốt đẹp nhất về bản thân mình, có thể là công việc, gia đình, học vấn, các mối quan hệ xã hội… Chúng ta sẽ luôn cố gắng để cho người khác biết những khía cạnh tốt đẹp nhất của mình, thay vì những điều còn thiếu sót, tiêu cực hay không tốt đẹp. Điều này là dễ hiểu bởi mạng xã hội vốn dĩ được xây dựng để trở thành một công cụ tiếp thị hình ảnh cho từng cá nhân vô cùng hiệu quả.
– Đến một mức độ nào đó khi những hành vi cố gắng để trưng bày những gì tốt đẹp nhất của bản thân trên mạng xã hội và được nhiều người ủng hộ, ngợi khen, sẽ khiến cho chúng ta dễ bị ảo tưởng và tin vào những gì tốt đẹp nhất giữa các mối quan hệ giữa người với người, nhất là khi họ tỏ ra có thiện cảm và ủng hộ chúng ta. Thực chất, sự quan tâm của họ chỉ là chính bản thân họ. Các mối quan hệ thân tín, đáng trân quý sẽ không dễ dàng đạt được bằng việc tương tác và ngợi khen nhau trên mạng xã hội. Thay vào đó, nó phải được tôi rèn bằng những khó khăn, những bất đồng, những thỏa hiệp cần thiết để hai bên tôn trọng và thấu hiểu nhau thật sự và điều này không cần đến mạng xã hội để có thể đạt được.
– Việc sử dụng mạng xã hội quá nhiều cũng dễ khiến chúng ta bị ảo tưởng về bản thân, khi những thành tựu, những kết quả, những hành vi của chúng ta được ủng hộ và chấp thuận bởi một nhóm các mối quan hệ ảo trên mạng xã hội. Chúng ta thiếu đi sự kiên định và đối thoại với chính bản thân mình để thật sự đào sâu và nhìn nhận đúng đắn về những hành vi của bản thân, hoặc không thể nhận thấy rõ giá trị tốt đẹp của việc sống khiêm nhường và chân thành là như thế nào.
– Chúng ta đánh mất đi sự thú vị đáng nhẽ cần phải giữ lại cho riêng mình khi giao tiếp với mọi người xung quanh bởi mọi điều diễn ra trong cuộc sống đều đã được chia sẻ tới họ, khiến họ không còn cảm thấy hứng thú muốn tìm hiểu và thắc mắc về ta. Điều đó khiến ta trở nên kém thu hút đi trong mắt họ rất nhiều, so với một người mà họ chẳng tường tận hay biết đôi chút về cuộc sống của người đó. Nếu thật sự nghĩ sâu hơn, sẽ không quá khó để mỗi người có thể hình dung và hiểu được khía cạnh tâm lý này.
– Không sử dụng Facebook khiến cho Rose không lệ thuộc cảm xúc vào nó. Rose không chán giận vì biết rằng nhóm bạn hay chơi chung bỗng không rủ Rose tụ tập vì một lý do nào đó mà bản thân cũng không rõ, hay là cảm thấy buồn vì một bài đăng của mình không quá nhiều lượt tương tác. Chúng ta mặc nhiên bị lệ thuộc cảm xúc vào mạng xã hội và luôn phải cần thấy được chấp thuận, được ủng hộ, được quan tâm bởi những mối quan hệ ảo. Rose hiểu rằng điều này không tốt cho sức khỏe tinh thần, và các mối quan hệ ảo đó cũng thật sự chẳng giúp cho Rose cảm thấy tốt đẹp hơn về bản thân mình. Chỉ có Rose mới có thể làm được điều đó cho chính mình.
– Đối với nhiều người, họ phụ thuộc vào mạng xã hội và khiến bản thân mình trở nên kém hấp dẫn là bởi vì họ đem vấn đề cá nhân mình lên mạng xã hội quá nhiều. Họ trở thành một người hay than thở, thiếu chín chắn, thiếu nghị lực, thiếu tích cực, thiếu trải nghiệm trong mắt những người xem được nội dung đăng tải của họ… Dĩ nhiên họ sẽ không nhận ra được hành vi hay than thở và lệ thuộc vào mạng xã hội quá mức để khiến bản thân cảm thấy được quan tâm, công nhận. Điều này là một hành vi tiêu cực và cần phải được nhận thức rõ ràng. Tốt nhất là không bao giờ đem vấn đề cá nhân hay những vấn đề quan trọng của bản thân lên bất kỳ một mạng xã hội nào.
– Một điều tích cực nhất mà Rose không còn phải cảm thấy nặng lòng là những mối quan hệ ảo vô giá trị mà mình thiết lập được trên mạng xã hội. Có những người chỉ gặp gỡ nhau ở mỗi một sự kiện là đã kết bạn nhau trên Facebook, dù rằng mình chẳng biết gì về họ và cũng không muốn phải biết về họ. Nhưng nếu không chấp nhận lời mời kết bạn của họ thì mình lại trở thành một người kiêu ngạo, ảo tưởng, chảnh chọe trong mắt họ. Lại thêm nặng lòng khi phải nghĩ về việc họ nghĩ gì về mình nếu từ chối, còn không sẽ thêm vướng bận với những thông tin và hoạt động trong cuộc sống của họ. Không hẳn những gì mà họ chia sẻ là xấu, là không có lợi cho mình, nhưng thực tế mà nói thì không biết những thông tin đó cũng chẳng có sao. Và Rose nhận ra rằng cái “chẳng có sao” đó lại có ích với mình nhiều thế nào.
– Rose cũng không tốn thời gian để phải giúp đỡ khi các mối quan hệ chẳng thân đó nhờ vả một điều gì. Sẽ có nhận định cho rằng sống phải có qua có lại, nhưng Rose nghĩ phần phải “có qua” của mình lúc nào cũng nhiều hơn cái phần “có lại”. Sở dĩ là vì tính của Rose không hay từ chối khi người khác nhờ vả mình và việc không sử dụng Facebook thật sự vô cùng hữu ích đối với Rose. Nó như là một lời từ chối tới tất cả những mối quan hệ không thân nhưng hay thích nhờ vả vậy. Dĩ nhiên, những người quan tâm tới Rose và bản thân Rose cũng thực sự muốn hỗ trợ họ thì sẽ không bao giờ từ chối ngay còn khi sử dụng Facebook. Chỉ là bây giờ họ buộc phải tìm một cách thức khác để liên hệ tới Rose thôi.
– Nhận thức khách quan nhất mà ai trong chúng ta cũng cần sớm nhận ra là con người chỉ đem đến sự phức tạp và thậm chí là sự hủy hoại tới tất cả mọi thứ. Những điều đẹp đẽ nhất xảy ra trên thế giới này là khi chúng càng ít bị tác động bởi càng nhiều người càng tốt. Nghĩ thử mà xem có đúng không. Chúng ta là sinh vật thông minh với giác quan và suy nghĩ, nhận thức vô cùng phức tạp. Chính sự phức tạp và trí thông minh đó đôi khi lại hủy hoại những điều tốt đẹp nhất xảy ra tới bản thân hay những người xung quanh. Vậy nên không sử dụng Facebook sẽ khiến càng ít người biết đến cuộc sống hiện tại của bạn. Tất cả những gì tốt đẹp nhất xảy đến với bạn: tình yêu, cơ hội việc làm, hoạch định, may mắn… hãy trải nghiệm nó trọn vẹn và tận hưởng, lưu trữ, chia sẻ khoảnh khắc đó với chính bản thân mình và/hoặc những người thật sự quan trọng trong cuộc đời. Chúng ta không có nghĩa vụ phải chia sẻ những gì tốt đẹp nhất xảy đến với mình trên mạng xã hội đâu. Nhiều khi nó còn giúp ta có được sự bình yên cho chính bản thân.
– Một trong những lý do mà Facebook không thật sự giúp ích cho sự phát triển của chúng ta ở mức toàn diện là bởi vì (so với tất cả những trang mạng xã hội khác) Facebook là mạng xã hội thu thập thông tin cá nhân của người dùng nhiều nhất, bao gồm cả những sở thích cá nhân và điều đó khiến cho những thông tin trên Facebook được sàng lọc và hiển thị tới ta chỉ là những thứ mà ta quan tâm và muốn nhìn thấy. Ngay cả việc Facebook thu nhập thông tin cá nhân của ta cho mục đích thương mại của họ cũng đã khiến Rose cảm thấy phần nào thiếu tín nhiệm và hài lòng đối với trang mạng xã hội này.
Kết: Ích lợi của việc không sử dụng Facebook là cảm giác được giải phóng khỏi một sự ám ảnh đầy cưỡng chế. Facebook, theo nhiều người đã là một phần của xã hội hiện đại chứ không chỉ đơn thuần là một mạng xã hội như định nghĩa ban đầu của nó nữa. Kinh tế được tạo ra từ nó, cơ hội nghề nghiệp, cơ hội để quảng giao, quảng bá hình ảnh và năng lực của bản thân. Chính bởi thế mà rất nhiều người xem nó là nguồn sống và quá phụ thuộc vào nó bởi nhiều mục đích chứ không chỉ là để giải trí và quảng giao đơn thuần nữa. Nhưng mọi thứ trên đời đều có cái giá của nó, quan trọng là ta lựa chọn điều gì.
Phản ứng đầu tiên từ những người bạn thân thiết của Rose là họ nghĩ rằng Rose đã sai lầm khi từ bỏ Facebook, họ không hiểu được lí do tại sao Rose lại làm thế. Nhưng điều quan trọng là bản thân Rose đã quyết định mình cần phải làm thế để rồi có được những kết luận như thế này đây. Mong rằng bài viết này sẽ phần nào giúp bạn có thêm một góc nhìn khác về việc sử dụng mạng xã hội trong bối cảnh hiện nay, đặc biệt là Facebook.
So awkward, Rose 